Geert Jan Jansen

De Charmante Meestervervalser

Een Kunstenaar in de Schaduw

Geert Jan Jansen begon niet als vervalser, maar als getalenteerde kunstenaar en kunsthandelaar. Zijn oog voor detail en kennis van kunstgeschiedenis maakten hem een expert in het nabootsen van stijlen. In de jaren ‘70 begon hij met het vervalsen van schilderijen, niet alleen om geld te verdienen, maar ook om de kunstwereld – die hij soms als elitair zag – een lesje te leren. Zijn vervalsingen waren zo goed dat ze in gerenommeerde galeries, veilinghuizen en zelfs musea belandden. Geschat wordt dat hij zo’n 1.600 werken vervalste, van Chagall tot Matisse, en miljoenen verdiende.

Maar wat maakt Jansen zo’n fascinerende figuur? Het is niet alleen zijn technische kunde, maar ook zijn flair en filosofie. Hij zag zichzelf niet als een crimineel, maar als een kunstenaar die speelde met de grenzen van authenticiteit. “Als een werk mooi is, wat maakt het dan uit of het echt is?” zei hij ooit. Zijn verhaal is er een van lef, creativiteit en een tikkeltje rebellie.

De Chinese Connectie

Een van de meest hilarische verhalen over Jansen is hoe hij zijn vervalsingen liet maken in... China! In de jaren ‘90 ontdekte hij dat hij de vraag naar zijn “meesterwerken” niet meer alleen aankon. Dus stuurde hij schetsen naar een Chinese werkplaats, waar goedkope kopieën van zijn eigen vervalsingen werden gemaakt. Deze schilderijen, vaak in de stijl van moderne meesters zoals Appel of Miró, verkocht hij vervolgens voor tienduizenden euro’s. Toen de autoriteiten zijn atelier in 1994 binnenvielen, vonden ze niet alleen zijn eigen werken, maar ook een stapel Chinese doeken, klaar om “afgemaakt” te worden. Het idee dat een meestervervalser zijn werk uitbesteedde aan een fabriek aan de andere kant van de wereld is bijna te absurd om waar te zijn, maar voor Jansen was het pure logica.

Geert Jan Jansen

Geert Jan Jansen (1943) is een naam die in de kunstwereld zowel bewondering als verbijstering oproept. Deze Nederlandse meestervervalser wist decennia lang musea, verzamelaars en zelfs kunstenaars te misleiden met zijn vervalsingen van meesterwerken. Van Karel Appel tot Pablo Picasso, Jansen’s penseel bracht schilderijen tot leven die zo overtuigend waren dat sommige kunstenaars ze zelf als authentiek erkenden. Met een mix van talent, brutaliteit en een vleugje humor wist hij de kunstmarkt op zijn kop te zetten. Hier is een kijkje in zijn verhaal, doorspekt met een paar smakelijke anekdotes die zijn legende nog kleurrijker maken.

Karel Appel’s “Goedkeuring”

Misschien wel de meest legendarische anekdote is hoe Karel Appel zelf een van Jansens vervalsingen “authentiek” verklaarde. Jansen had een schilderij gemaakt in de kenmerkende, kleurrijke stijl van Appel. Toen het werk aan de beroemde kunstenaar werd getoond, keek Appel ernaar, knikte goedkeurend en zei: “Ja, dat is van mij!” Alleen al deze goedkeuring zorgde ervoor dat het schilderij voor een fortuin werd verkocht. Jansen zelf lachte later: “Als de meester het zelf gelooft, wie ben ik dan om te twijfelen?” Dit moment laat zien hoe briljant Jansen de essentie van een kunstenaar kon vangen – en hoe de kunstwereld soms blind vertrouwt op autoriteit.

De Lijst Die Niemand Zag

Toen Jansen in 1994 werd opgepakt in zijn kasteel in Frankrijk, vonden de autoriteiten een schat aan vervalste werken, maar ook een mysterie. Er ging een gerucht dat Jansen een geheime lijst had van alle vervalsingen die nog in omloop waren, mogelijk zelfs in musea. Sommigen speculeren dat hij deze lijst wilde publiceren na zijn dood, als een laatste knipoog naar de kunstwereld. Hoewel hij slechts zes maanden voorarrest kreeg – deels omdat de Franse politie onder de indruk was van zijn charme – blijft de vraag hangen: hoeveel “Jansens” hangen nog steeds als “Picasso’s” in musea? In de documentaire Het Geheim van de Meestervervalser (AVROTROS, 2025) hint hij speels op dit mysterie, maar geeft hij geen definitief antwoord.

Een Leven Na de Verval

Na zijn arrestatie stopte Jansen niet met schilderen. Hij begon onder zijn eigen naam te werken en exposeert nu legaal, vaak met een knipoog naar zijn verleden. Zijn huis in de Dordogne, waar hij nog steeds woont, is een soort bedevaartsoord voor kunstliefhebbers en nieuwsgierigen. Hij geeft lezingen, signeert boeken en blijft een publiekslieveling, deels door zijn charisma en deels door zijn ongegeneerde eerlijkheid over zijn verleden. “Ik heb nooit iemand bedrogen die niet bedrogen wilde worden,” zei hij ooit met een grijns.

Waarom Zo Fascinerend?

Geert Jan Jansen is meer dan een crimineel; hij is een kunstenaar die de grenzen van authenticiteit en waarde bevraagt. Zijn verhaal is een mix van spanning, humor en een vleugje romantiek, alsof hij een Robin Hood van de kunstwereld is. Of je hem nu een schurk of een genie vindt, één ding is zeker: zijn vervalsingen hebben de kunstwereld wakker geschud en ons laten nadenken over wat “echt” eigenlijk betekent.

Voor meer over zijn leven, bekijk de documentaire Het Geheim van de Meestervervalser op NPO Start of lees Meestervervalsers van Bert Voskuil. Jansen blijft een man die met een penseel en een glimlach de kunstwereld voor de gek hield – en daar nog trots op is ook